Hoe moeilijk het ook is om je vandaag voor te stellen, er was een tijd dat Robert Downey Jr. op weg was naar een carrière in sketch- en variété-komedie, in tegenstelling tot de meer actiedrama-georiënteerde rollen waar hij naar toe is gekomen bekend om zijn. In 1985 trad hij toe tot de cast van Saturday Night Live, met een zeer beperkte acteerervaring op het scherm. Naast hem op de lijst van nieuwkomers dat seizoen waren Damon Wayans, Randy Quaid en Jon Lovitz.
Hoewel de kans om op SNL te spelen oorspronkelijk te mooi was om af te wijzen, realiseerde Downey Jr. zich al snel dat hij als een vis in het water was. Het ruige en tumultueuze van improvisatiecomedy op live-uitzending was te veel voor hem; hij wist dat dit niet de richting van zijn acteercarrière zou zijn. De krachten in de show waren het eens met zijn eigen mening en hij werd niet uitgenodigd voor een tweede seizoen.
Goed teken van zelfbewustzijn
Het was een goed teken van zelfbewustzijn van Downey Jr. om te beseffen dat SNL op lange termijn niet voor hem zou werken, zelfs voordat hij uit de show werd ontslagen. Hij was pas 20 toen Lorne Michaels hem aan boord van zijn NBC-show had gehaald. Tot dat moment was de reikwijdte van de acteerervaring van de jonge ster beperkt tot Off-Broadway-producties en een paar kleine filmrollen.
Voor iemand anders in die fase van hun carrière, voelde SNL misschien als een make-or-break-moment. Voor Downey Jr. was het echter slechts een leermoment, waar hij de industrie - en zichzelf als kunstenaar - beter leerde begrijpen. Hij haalde herinneringen op aan zijn tijd in de show met Sam Jones van de Off-Camera Show in 2019.
"Ik heb dat jaar zoveel geleerd over wat ik niet was", zei hij. "Ik was niet iemand die met een slogan zou komen. Ik was niet iemand die impressies zou maken. Ik was iemand die erg ongeschikt was voor een snelle sketch-komedie." Tegen het einde van dat seizoen was de New Yorker in totaal 16 afleveringen verschenen, voordat hij vervolgens de deur werd gewezen.
Geen eerdere ervaring met improvisatie
Downey Jr. schreef zijn worstelingen op SNL toe aan zijn achtergrond als beginnend acteur, en verklaarde dat hij geen eerdere ervaring had met het werken rond improvisatiesituaties. "Ik behoorde niet tot die soort van de Groundlings of wat dan ook… Ik had nooit deel uitgemaakt van een improvisatiegroep", vertelde hij aan Jones. "Dus ik had zoiets van, 'Wauw! Dit lijkt… dit lijkt echt moeilijk, zoals veel werk!'"
Desalniettemin had de acteur een geweldige tijd in de wekelijkse snelkookpan, de 90 minuten van een Saturday Night Live-uitzending. "Ik zou tot op de dag van vandaag zeggen dat er geen spannendere 90 minuten zijn die je kunt hebben, of je nu goed bent of niet. Het is gewoon geweldig", vervolgde hij.
Op de vraag of de ervaring pure opwinding was of ook momenten van angst omvatte, zei Downey Jr.: "Voor mij, omdat ik jong was, was dit gewoon een knaller. Je bent in een holbewoner-outfit, en je rent om van deze set naar die set te gaan en je om te kleden in een ruimtevaarder-outfit en je komt David Bowie tegen!"
Overgang gemakkelijk gemaakt
In 2015 begon het tijdschrift Rolling Stone aan wat ze een 'krankzinnig ambitieuze, meedogenloos uitputtende ranglijst van elke SNL-speler ooit' noemden. Het zal Downey Jr. niet veel betekenen nu hij een van 's werelds rijkste en meest succesvolle acteurs is, maar hij stond op de laatste plaats in die lijst van in totaal 145 artiesten.
Om eerlijk te zijn, deze specifieke recensie legde de schuld van zijn falen bij de producenten, niet bij hem. "Robert Downey Jr. is een komisch genie. Hem ongrappig maken staat als SNL's meest torenhoge prestatie op het gebied van zuigen", schreef Rob Sheffield, een popcultuurjournalist bij de publicatie. "Hoe verpest je een zeker ding als Downey? Hij is overal grappig in. Ik bedoel, kerel was grappig in Weird Science. Hij was grappig in Johnny Be Good. Hij was grappig in Iron Man. Maar hij ontmoette zijn Kryptonite, en het was SNL."
Downey Jr.'s overstap van SNL werd ook gemakkelijk gemaakt door het feit dat zijn filmcarrière ongeveer op hetzelfde moment begon te stijgen. Zijn optredens in Tuff Turf en Weird Science (beide 1985) hebben hem echt op de kaart gezet en sindsdien heeft hij niet meer achterom gekeken. En de weinige keren dat hij terugkijkt op zijn SNL-stint, is het met trots, niet met spijt.
