The Nightmare Before Christmas is zeker een vreemde film. Deze donkere, stop-motion animatie is bedacht door Tim Burton van Disney, en trouw aan de regisseur, speelde het tegen de normen van wat velen zouden verwachten van zowel een kerst- als een Disney-film. Met het verhaal van Jack Skellington, de koning van Halloweentown die later de door vakantie geobsedeerde gemeenschap van Christmastown ontdekt, wordt een gotisch verhaal verteld, zij het een die gedurende de 76 minuten durende looptijd rijkelijk is besprenkeld met kerstgejuich.
Tegenwoordig is het een van die animatiefilms waar volwassenen vaak meer van genieten dan kinderen, en het heeft een behoorlijke cultstatus gekregen. Het is zowel een kerstfilm als een Halloween-film, en laten we eerlijk zijn, er zijn maar heel weinig andere films die dezelfde status kunnen hebben. Er is al lang sprake van een vervolg, hoewel er nog niets tot wasdom is gekomen, maar in de tussentijd kunnen we nog steeds genieten van deze nu klassieke film uit 1993 als we onze fix van griezelige stop-motionhorror en twinkelende lichtjes willen.
Het pad naar het scherm was echter, bij gebrek aan een beter woord, nogal nachtmerrieachtig voor The Nightmare Before Christmas. In de recente Netflix-documentaire, The Holiday Movies That Made Us, leren we over problemen en argumenten achter de schermen die de film hadden kunnen bederven. Gelukkig is alles goed gekomen, maar laten we eens kijken naar de moeilijke gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens het maken van deze spookachtige kerstklassieker.
Disney wees de film aanvankelijk af
Tim Burton werkte al jaren voor Disney als animator en werkte aan animatieklassiekers als The Fox And The Hound. Maar helaas voor hem was zijn creatieve visie voor The Nightmare Before Christmas te veel voor de gezinsvriendelijke studio. Toen hij in 1982 zijn idee aan hen presenteerde, besloten ze aanvankelijk tegen de film, vanwege de algehele gekheid ervan.
Burton verliet daarna Disney en ging aan films werken voor andere studio's, waaronder Batman en Edward Scissorhands, de laatste markeerde het begin van zijn vriendschap met Johnny Depp.
Toen hij later ontdekte dat Disney nog steeds de rechten op The Nightmare Before Christmas bezat, benaderde hij de studio opnieuw. Deze keer gaven ze toe en stemden ermee in om met Burton samen te werken aan de film. In plaats van te regisseren, besloot Burton het in plaats daarvan te produceren en droeg de regie over aan collega-animator, Henry Selick.
De film kwam traag op gang
Burton verzamelde een geweldig team van animators voor de film, en onder Selick's leiding en een budget van $ 18 miljoen waren ze allemaal klaar om aan het werk te gaan. Er was echter één probleem. Er was geen werkend script. En zonder script wist het team van animators niet waar ze moesten beginnen.
Waarom was er geen script? Volgens de Netflix-documentaire was dat omdat Michael McDowell, de persoon die was ingehuurd om Burtons verhaalidee in een script om te zetten, tijd besteedde aan zijn drugsverslaving in plaats van aan het schrijven. Dit stopte de productie van de film, maar gelukkig hebben twee mensen de dag gered.
Burton had Danny Elfman ingehuurd, de man die muziek had gemaakt voor Batman en enkele van zijn andere films, om de liedjes voor de film te leveren. Elfman bedacht het inmiddels klassieke nummer 'What's This' en dit gaf het animatieteam inspiratie om aan de slag te gaan.
Elfmans vrouw, Caroline Thomson, die eerder Edward Scissorhands had geschreven, werd vervolgens aangenomen om de scriptschrijftaken over te nemen. Dankzij zowel haar als Elfman begon de film vorm te krijgen.
Er waren ruzies over het script
Thomson werkte aan het script, maar haar man en samenwerkingspartner, Danny Elfman, was niet erg onder de indruk van haar eerste versie. Het script kreeg toen een nieuwe vorm toen regisseur Selick erbij betrokken raakte en wijzigingen aanbracht.
"Hoe durf je één noot van mijn script te veranderen," vertelde Thomson hem, maar zoals Selick uitlegde in de Netflix-documentaire: "Je kunt het beste script ter wereld schrijven, maar dat zal nooit het opnamescript worden."
Het andere probleem was dat Thomson nog nooit eerder aan een stop-motion animatiefilm had gewerkt, dus haar script moest worden gewijzigd. Ondanks dat ze hier woedend over was, gaf ze later toe toen er compromissen werden gesloten om ervoor te zorgen dat haar script een storyboard kon maken om in het animatieproces te passen.
Tim Burton was niet altijd blij
Zoals verteld in de Netflix-documentaire, haatte Burton het originele artwork voor Halloweentown en eiste hij iets donkerder, met minder felle kleuren.
Burton had ook een hekel aan het originele einde van de film, en naar verluidt flipte hij uit en schopte hij woedend een gat in de muur nadat hij het eindresultaat had gezien. Het einde werd vervolgens gewijzigd om aan zijn eisen te voldoen.
Toen de film klaar was, ging Thomson naar Burton en stelde een ander einde voor, waardoor hij in een schreeuwende aanval raakte en een bewerkingsmachine aanviel. Onnodig te zeggen dat Thomson niet het einde kreeg dat ze wilde.
Danny Elfmans gevoelens waren gekwetst
Elfman werd niet alleen gevraagd om de film te scoren, maar hij werd ook gevraagd om het personage van Jack Skellington in te spreken. Zijn acteerwerk werd later echter als 'houten' beschouwd en Selick verving hem door Chris Sarandon.
Helaas heeft de regisseur Elfman niet op de hoogte gesteld van de verandering en heeft hij Caroline Thomson gevraagd om hem het nieuws te melden. "Ik moest mijn trots inslikken", zei Elfman bij het bespreken van zijn gekwetste gevoelens in de 'making of'-documentaire. Ondanks deze tegenslag is zijn stem te horen in de film, want het is Elfman die we horen wanneer Jack zingt.
Happy Endings
De film deed het slecht bij de release, met een nogal lauwe kritische ontvangst. Dankzij de verkoop van VHS en dvd's heeft het echter een cultstatus ontwikkeld en is het nu geliefd bij velen. Zeker een droom die uitkomt voor Disney en de makers van de film, ondanks de nachtmerrieachtige opbouw naar de release!
